De dood is een ingrijpende gebeurtenis voor jong en oud. De beleefwereld van jonge kinderen kan anders zijn dan oudere kinderen. Ieder persoon (ook kinderen) gaat op zijn eigen manier met afscheid om. Helaas kunnen jonge kinderen ook met hun eigen dood of de dood van een ouder geconfronteerd worden. Hoe kun je hiermee omgaan en ze hierbij ondersteunen?
Boeken over rouwen en de dood aangepast op de leeftijd en de situatie van de kind kunnen hierbij helpen.
Voor jong en oud zijn er boeken geschreven die kunnen helpen bij rouwverwerking of het begrip van de dood. Sommigen met een lach, sommigen met een traan, maar vooral om hen te helpen begrijpen.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 0-8 jaar
Toegankelijk en gevoelig prentenboek van Kikker en zijn vriendjes over dood en rouw voor jonge kinderen. Vanaf 3 jaar.
Bij de rand van het bos lag een vogeltje.
'Kijk,' zei Kikker, 'kapot. Hij doet het niet meer.'
'Hij slaapt,' zei Varkentje.
Maar Haas zei: 'Hij is dood.'
'Dood?' vroeg Kikker. 'Wat is dat?'
Lieve oma Pluis | Dick Bruna
Dick Bruna weet ook met Nijntje een gevoelig onderwerp op een kindervriendelijke manier te verwoorden. In dit voorleesboek heeft Nijntje verdriet omdat Oma Pluis is doodgegaan. Het verhaal wordt opgebouwd van de opbaring tot de begrafenis om het voor kinderen vanaf ongeveer twee jaar begrijpelijk te maken.
Een kinderboek dat het onderwerp crematie voor jonge kinderen wat duidelijker maakt. Met dit voorleesverhaal over de vader van Julia en Stijn kunnen volwassenen uitleggen aan kinderen wat cremeren is.
‘Ik wil je nooit vergeten’ is een troostrijk prentenboek voor kinderen die een dierbare verloren hebben. Een jong meisje heeft iemand verloren van wie ze heel veel houdt. Ze maakt een doos waarin ze momenten en herinneringen verzamelt, en ze vertelt over hoe ze zicht voelt. Achterin het boek vind je meer informatie en tips om kinderen verder te helpen in hun rouwproces. Dit prentenboek maakt rouw bespreekbaar en helpt om het gesprek met kinderen aan te gaan. Door het unieke perspectief is het een universeel verhaal, dat gelezen kan worden bij het overlijden van een vriend, familielid of zelfs een huisdier.
Vos heeft een lang en gelukkig leven in het bos gehad en is nu heel erg moe. Hij gaat liggen op zijn favoriete plekje en valt daar voorgoed in slaap. Zijn vrienden Uil, Eekhoorn, Wezel, Beer, Hert, Vogel, Konijn en Muis gaan eerst wat droevig bij hem zitten, maar al gauw vertellen ze elkaar verhalen over de speciale momenten die ieder met Vos heeft gedeeld. Door deze vele verhalen ontstaat er een boom aan herinneringen, die steeds groter en sterker groeit. Op die manier blijft Vos toch altijd bij zijn vrienden.
Vierkant prentenboek met een lief en troostrijk verhaal over herinneringen die achterblijven als een geliefde sterft. De eenvoudige tekst, in duidelijke schreefloze letters, is gedrukt op de witte gedeelten in de mooie expressieve illustraties die steeds een dubbele pagina beslaan. De illustraties, gemaakt in verf en stempeltechniek, zijn sober van kleur, maar worden vrolijker als er mooie herinneringen worden verteld. Sfeervol positief verhaal dat aansluit bij de belevingswereld van jonge kinderen. Het biedt prima mogelijkheden voor gesprekjes over doodgaan. Vanaf ca. 4 jaar.
Das en Maatje zijn de beste vrienden. Ze doen alles samen: samen spelen, eten, praten en nog veel meer. En dan opeens is Maatje Dood. Zonder Maatje voelt Das zich heel alleen. Dus gaat hij op zoek naar Maatje. Omdat hij hem mist. En omdat hij Maatje nog zoveel had willen zeggen. Of we het nu leuk vinden of niet, de dood hoort bij het leven. De dood in het leven is oneerlijk, onverwacht onontkoombaar. In dit boek gaat het vooral over het omgaan met die dood. Hoe kun je toch nog zeggen wat je wilde zeggen tegen je maatje die er niet meer in levende lijve is? Op welke manieren kun je proberen het verdriet een heel klein beetje te verzachten? Op een ingetogen manier nodigt Ik had je nog zoveel willen zeggen kinderen uit om te praten over het ongrijpbare van de dood, om het een beetje grijpbaar te maken.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 8-12 jaar
De stoere Akkie uit groep acht is ernstig ziek, maar krijgt veel steun van haar juf en klas. Ze bemoeit zich vanuit het ziekenhuis nog met alle gebeurtenissen en haar klasgenoten bedenken leuke dingen om haar beter te laten voelen. Een leesboek dat een ernstig onderwerp met een vleugje komedie benadert.
Een werkboek voor kinderen die het lastig vinden om hun gevoelens te uiten. Tekenen, kleuren en schrijven geven kinderen de mogelijkheid om hun emoties te laten zien of de vragen te stellen waar ze mee zitten.
De dood hoort bij het leven. Je leeft in een bepaald verwachtingspatroon. Vooral voor een kind is de dood vaak een on(be)grijpbaar iets. In dit boekje vertellen we over de plotselinge dood van een ouder. Wat gebeurt er als één van je ouders plotseling komt te overlijden. Waarom komen er allemaal mensen in huis? Iedereen is verdrietig en het kind wordt vaak een beetje naar de achtergrond geschoven. We proberen duidelijkheid te geven over wat zich kan afspelen in een gezin ten tijde van zo’n verdrietige gebeurtenis. Ook proberen we, tussen de regels door, tips te geven over hoe een kind op te vangen. Dit boekje is tot stand gekomen met advies van een professioneel uitvaartleider. We proberen de dagen vanaf het moment van overlijden tot de begrafenis zo goed mogelijk te omschrijven. Uiteraard is het slechts een voorbeeld van hoe zo’n periode er uit kan zien.
Als Emma haar tweelingzus verliest, wordt alles anders. Haar ouders ruzien vaak, haar broertje krijgt veel aandacht, Emma voelt zich eenzaam en mist haar zus. Op een dag is daar Lexi en wordt er een bijzondere vriendschap gevormd. Ze hebben allebei iemand verloren en helpen elkaar door het rouwproces heen waarin veel geheimen worden ontrafeld.
Boeken over rouwen en de dood voor kinderen 12-18 jaar
Een boek waarin 28 jongeren zelf aan het woord zijn en vertellen over hun leven na het verlies van een familielid. Ze praten niet alleen over wat het met hen en hun omgeving deed, maar geven ook tips over hoe je als jongere kunt omgaan met verlies.
Hazel werd drie jaar geleden opgegeven, maar een nieuw medicijn rekt haar leven voor nog onbekende tijd. Genoeg om een studie op te pakken en vooral niet als zieke behandeld te worden. Augustus, Gus, heeft kanker overleefd - ten koste van een been. Vanaf het moment dat Hazel en Gus elkaar ontmoeten, lijkt er geen ontsnappen aan de zinderende wederzijdse aantrekkingskracht. Maar Hazel wil niet iemands tijdbom zijn.
Hazel laat Gus kennismaken met haar lievelingsboek: An Imperial Affliction van Peter Van Houten, een roman over een ziek meisje, die midden in een zin eindigt. Samen besluiten ze op zoek te gaan naar Peter Van Houten om hem te vragen hoe het de personages vergaat nadat het boek is opgehouden.
De tocht leidt hen naar Amsterdam, waar de schrijver als een kluizenaar leeft. Hij is in niets wat ze zich van hem hebben voorgesteld. En hun leven neemt een wending die ze zich niet hadden kunnen indenken.
Geen enkele samenvatting kan recht doen aan de kracht van deze roman. John Green heeft een meesterwerk geschreven dat door merg en been gaat, dat kracht geeft en vernietigt, dat ieder godsblij maakt dat hij lééft.
Boeken ter ondersteuning voor de volwassenen met rouwende kinderen
Ouders vinden het vaak moeilijk om over de dood te praten met kinderen. Ze weten niet goed hoe het aan te pakken en zijn bang dat ze iets verkeerds zullen zeggen, dus zwijgen ze liever. Maar dat neemt de vragen niet weg. En kinderen die met vragen zitten, gaan op zoek naar antwoorden. Krijgen ze die niet van een volwassene, dan gaan ze zelf fantaseren. Zo kunnen er verkeerde verhalen ontstaan en wordt doodgaan plots iets heel engs. Dit boek wil dat tegengaan door de meest uiteenlopende vragen van kinderen over de dood aan bod te laten komen. Geen enkele vraag is te gek of te stom. En elke vraag krijgt een uitgebreid en feitelijk antwoord. De antwoorden worden verder aangevuld met tips op kindermaat om met verdriet en afscheid om te gaan. Een waardevol themaboek voor wanneer je als ouder of leerkracht niet weet wat zeggen.
Een boek die steun biedt aan volwassenen die jonge, rouwende kinderen opvangen en begeleiden. Riet Fiddelaers-Jaspers benadrukt dat het verdriet van jonge kinderen serieus genomen moet worden en het goed is om ze bij de dood te betrekken. Ze geeft advies over de belangrijkste vragen waar volwassenen mee zitten.
Hét boek over kinderen in de rouw. Voor ouders en experts. Met inzichten van wetenschappers, ervaringsdeskundigen en kinderen zelf.
Kinderen én experts aan het woord. Leoniek van der Maarel werkt al jaren met kinderen die geconfronteerd worden met het verlies van een ouder. Ze laat in haar boek zien dat kinderen niet alleen rouwen na de dood van een ouder maar ook na een echtscheiding, en dat hun rouw in beide situaties vaak dezelfde fases doorloopt. Ook benadrukt ze dat de omgeving in deze turbulente periode een belangrijke rol speelt. Kinderen komen zelf aan het woord over wat voor hen werkt en wat absoluut niet. Dat maakt het boek bijzonder.